Wychowywanie dziecka, mimo iż przepełnione miłością i radością, stawia przed rodzicami wiele wyzwań. Aby maluszkowi niczego nie brakowało, opiekunowie starają się na każdym kroku zaspokajać jego potrzeby. Bardzo ważną kwestią jest sposób kształcenia dziecka, a wśród wielu poglądów na ten temat, prym wiedzie metoda Montessori. Na czym polega i w czym tkwi jej fenomen?
Główne założenia metody Montessori
Maria Montessori, włoska pedagog zauważyła, że dzieci nabywają różnych umiejętności w swoim własnym rytmie i dlatego nie powinny być wychowywane w identyczny sposób. Nawet jeśli nie jest to tradycyjny model kształcenia w większości polskich szkół czy przedszkoli, wiele z założeń metody można realizować w domu, przygotowując przestrzeń i zabawki dziecka tak aby służyły jego rozwojowi.
Główne założenia metody Montessori to:
- wiara w możliwości dziecka - rola rodzica to obserwator i przewodnik. Metoda stawia nacisk na nie narzucanie dziecku własnych rozwiązań, lecz pozwolenie na samodzielne odkrywanie świata.
- swobodny dostęp do materiałów, z których dziecko chce korzystać oraz do przyborów życia codziennego, tak aby mogło samodzielnie do wszystkiego dosięgnąć.
- “pozwól mi to zrobić samodzielnie” to jeden z najbardziej znanych cytatów Marii Montessori. Oznacza niewyręczanie dziecka w każdej czynności, a pozwolenie mu na podejmowanie kolejnych prób bez oceniania i pośpiechu. Dzięki temu dajemy mu szanse na rozwijanie się w swoim tempie oraz poczucie sprawczości, które jest tak ważne dla budowania pewności siebie.
Metoda Montessori – na czym polega zasada porządku?
Porządek ma w metodzie Montessori szczególne znaczenie. Tutaj każda rzecz ma swoje miejsce i po użyciu powinna trafić tam z powrotem, ponieważ ład zapewnia maluchom poczucie bezpieczeństwa. Naturalną konsekwencją takiego myślenia jest stworzenie przestrzeni, która wkomponuje się w założenia metody. W środowisku dziecka ważne są stonowane kolory, spokój i harmonia. Zabawki powinny być proste, z naturalnych materiałów oraz tak zaprojektowane, aby skupić uwagę na jednym elemencie a nie dekoncentrować żywymi kolorami, dźwiękami oraz wieloma funkcjami na raz. Ważne jest też, aby zachować umiar w ich ilości, czyli dać dziecku ograniczony wybór.
W przygotowaniu przestrzeni dziecka pomogą drewniane meble, które spełnią zarówno funkcję użytkową jak i estetyczną. Przestronne regały, szafa z wieszakami dostosowana do wzrostu dziecka, czy też otwarta biblioteczka, ułatwią zapanowanie nad bałaganem i stworzą dziecku przyjazną strefę, w której może się poruszać bez ciągłego proszenia o pomoc dorosłych.
Nie tylko otoczenie jest ważne, ale również rytm dnia, który dzięki stałym elementom pozwala czuć się pewnie w każdej sytuacji. Zapraszanie dziecka do uczestniczenia w codziennych obowiązkach jest formą zabawy, która uczy je pomocy oraz pozwala nabyć nowe umiejętności. Dlatego zachęca się najmłodszych do składania swoich ubrań, samodzielnego jedzenia czy zamiatania podłogi, ponieważ jest to formą zabawy, a jednocześnie nauką wiary w swoje możliwości.